U-boot typu VII
Niemiecki okręt podwodny typu VII
Stocznie gdańskie – z których połączenia powstała później Stocznia Gdańska – do 1945 r. budowały statki i okręty o różnym stopniu skomplikowania i zaawansowania technicznego. Ważnym działem produkcji była budowa okrętów wojennych dla niemieckiej marynarki wojennej – ich symbolem mogą być okręty podwodne, które jednocześnie stanowiły grupę wyrobów świadczących o możliwościach technologicznych gdańskich stoczni.
Wśród niemieckich okrętów podwodnych II wojny światowej najwięcej było jednostek typu VII. W gdańskiej stoczni F. Schichaua powstały 64 okręty, a w ówczesnej Stoczni Gdańskiej zbudowano 22 jednostki tego typu.
Dane techniczne (1942 r.):
wyporność: ok. 750/850 ton
wymiary: 67,1 całk. x 6,2 x 4,8 m
napęd: 2 silniki spalinowe – 2800 KM/2 silniki elektryczne – 750 KM
prędkość: 17,0/7,6 w.
uzbrojenie: 1 działo 88 mm, lekkie uzbrojenie przeciwlotnicze, 5 wyrzutni torped 533 mm (łącznie 14 torped)
załoga: ok. 50 osób
W latach 1935-1944 zbudowano ponad 700 okrętów podwodnych typu VII, różnych wersji.
Najgroźniejszą bronią, jaką Niemcy dysponowali na morzu podczas I wojny światowej, okazały się okręty podwodne. Ich budowę rozpoczęto w 1906 r. i do wybuchu wojny w niemieckich stoczniach zwodowano 37 okrętów tej klasy. Spośród nich aż 19 zbudowano w gdańskiej Stoczni Cesarskiej. Najsłynniejszym był U-9, który w śmiałym ataku 22 września 1914 r. zatopił trzy brytyjskie krążowniki pancerne o łącznej wyporności 36 tys. ton. Zginęło wówczas prawie 1500 brytyjskich marynarzy. Inny, zbudowany w Gdańsku okręt podwodny (U-20) 7 maja 1915 r. zatopił transatlantyk Lusitania, na którym zginęli obywatele USA; co wywołało oburzenie amerykańskiej opinii publicznej i w swoim czasie przyczyniło się do przystąpienia USA do wojny.
Po zakończeniu działań wojennych niemieckie U-booty zostały zniszczone, a Niemcom zakazano posiadania i budowy okrętów podwodnych. W odpowiedzi Niemcy założyli w Holandii biuro projektowe Ingenieurskantoor voor Scheepsbouw den Haag (IvS), w którym ich inżynierowie nadal projektowali okręty tej klasy. Dzięki temu w 1935 r., po odrzuceniu postanowień traktatu wersalskiego, Niemcy mogli bez zwłoki przystąpić do budowy nowoczesnych okrętów podwodnych.
Inżynierowie z IvS zajmowali się projektowaniem okrętów wojennych wielu klas. Ich dziełem były projekty: krążownika liniowego dla Holandii (którego ostatecznie nie zbudowano), trałowców dla Rumunii (zbudowano cztery okręty) i pancerników obrony wybrzeża dla Finlandii (zbudowano dwa okręty). Jednak najważniejszym produktem IvS były projekty okrętów podwodnych, budowanych w Holandii, Finlandii, Szwecji i Hiszpanii, które okazały się prototypami niemieckich okrętów (m.in. U-bootów typu VII) siejących podczas wojny postrach wśród alianckich flot.
Okręty typu VII w czasie II wojny światowej stanowiły najliczniejszą grupę wśród niemieckich okrętów podwodnych. Ich geneza sięga pierwszej połowy lat trzydziestych, gdy IvS na życzenie Hiszpanów zaprojektowało średniej wielkości okręt podwodny E-1. Wzorowano się na okrętach typu UB-III, budowanych w latach 1916-1919 dla niemieckiej marynarki wojennej. Okręt E-1 zbudowano w 1932 r. w Hiszpanii, a potem sprzedano Turcji. Doświadczenia uzyskane podczas jego budowy i prób posłużyły do stworzenia projektów okrętów U-25 i U-26, zwodowanych w 1936 r. dla niemieckiej Krigsmarine, które z kolei stały się wzorem dla udoskonalonych U-bootów, znanych jako typ VII.
W czasie wojny okręty podwodne typu VII poddawano licznym i różnorodnym modernizacjom, m.in.: usuwając działo 88 mm, zwiększając liczbę lekkich działek przeciwlotniczych oraz instalując coraz nowocześniejsze urządzenia elektroniczne, np. wykrywacze emisji radarowych.
Okręty typu VII okazały się na tyle udane, że do 1944 r. zbudowano ponad 700 jednostek różnych jego wersji; dalszych 46 okrętów pozostało niedokończonych. Najwięcej – prawie 600 – zbudowano jednostek wersji VIIC. Wśród tych okrętów były m.in.: U-606 – zatopiony 22 lutego 1942 r. przez ORP Burza oraz U-407 – zatopiony 19 września 1944 r. przy współudziale ORP Garland. Do tego typu należał też U-378, który 8 października 1943 r. stał się sprawcą zatonięcia ORP Orkan.
Najgroźniejszą bronią, jaką Niemcy dysponowali na morzu podczas I wojny światowej, okazały się okręty podwodne. Ich budowę rozpoczęto w 1906 r. i do wybuchu wojny w niemieckich stoczniach zwodowano 37 okrętów tej klasy. Spośród nich aż 19 zbudowano w gdańskiej Stoczni Cesarskiej. Najsłynniejszym był U-9, który w śmiałym ataku 22 września 1914 r. zatopił trzy brytyjskie krążowniki pancerne o łącznej wyporności 36 tys. ton. Zginęło wówczas prawie 1500 brytyjskich marynarzy. Inny, zbudowany w Gdańsku okręt podwodny (U-20) 7 maja 1915 r. zatopił transatlantyk Lusitania, na którym zginęli obywatele USA; co wywołało oburzenie amerykańskiej opinii publicznej i w swoim czasie przyczyniło się do przystąpienia USA do wojny.
Po zakończeniu działań wojennych niemieckie U-booty zostały zniszczone, a Niemcom zakazano posiadania i budowy okrętów podwodnych. W odpowiedzi Niemcy założyli w Holandii biuro projektowe Ingenieurskantoor voor Scheepsbouw den Haag (IvS), w którym ich inżynierowie nadal projektowali okręty tej klasy. Dzięki temu w 1935 r., po odrzuceniu postanowień traktatu wersalskiego, Niemcy mogli bez zwłoki przystąpić do budowy nowoczesnych okrętów podwodnych.
Inżynierowie z IvS zajmowali się projektowaniem okrętów wojennych wielu klas. Ich dziełem były projekty: krążownika liniowego dla Holandii (którego ostatecznie nie zbudowano), trałowców dla Rumunii (zbudowano cztery okręty) i pancerników obrony wybrzeża dla Finlandii (zbudowano dwa okręty). Jednak najważniejszym produktem IvS były projekty okrętów podwodnych, budowanych w Holandii, Finlandii, Szwecji i Hiszpanii, które okazały się prototypami niemieckich okrętów (m.in. U-bootów typu VII) siejących podczas wojny postrach wśród alianckich flot.
Okręty typu VII w czasie II wojny światowej stanowiły najliczniejszą grupę wśród niemieckich okrętów podwodnych. Ich geneza sięga pierwszej połowy lat trzydziestych, gdy IvS na życzenie Hiszpanów zaprojektowało średniej wielkości okręt podwodny E-1. Wzorowano się na okrętach typu UB-III, budowanych w latach 1916-1919 dla niemieckiej marynarki wojennej. Okręt E-1 zbudowano w 1932 r. w Hiszpanii, a potem sprzedano Turcji. Doświadczenia uzyskane podczas jego budowy i prób posłużyły do stworzenia projektów okrętów U-25 i U-26, zwodowanych w 1936 r. dla niemieckiej Krigsmarine, które z kolei stały się wzorem dla udoskonalonych U-bootów, znanych jako typ VII.
W czasie wojny okręty podwodne typu VII poddawano licznym i różnorodnym modernizacjom, m.in.: usuwając działo 88 mm, zwiększając liczbę lekkich działek przeciwlotniczych oraz instalując coraz nowocześniejsze urządzenia elektroniczne, np. wykrywacze emisji radarowych.
Okręty typu VII okazały się na tyle udane, że do 1944 r. zbudowano ponad 700 jednostek różnych jego wersji; dalszych 46 okrętów pozostało niedokończonych. Najwięcej – prawie 600 – zbudowano jednostek wersji VIIC. Wśród tych okrętów były m.in.: U-606 – zatopiony 22 lutego 1942 r. przez ORP Burza oraz U-407 – zatopiony 19 września 1944 r. przy współudziale ORP Garland. Do tego typu należał też U-378, który 8 października 1943 r. stał się sprawcą zatonięcia ORP Orkan.
